Op steeds meer opritten en stoepen ligt in het voorjaar een laagje zout. Dat zout is niet bedoeld om gladheid te bestrijden, maar om het onkruid tussen de tegels in bedwang te houden.
Het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup is door het bestanddeel glyfosaat in een kwaad daglicht komen te staan. Sinds overheden het niet meer mogen gebruiken, grijpen ook particulieren steeds vaker naar alternatieve middelen om onkruid te lijf te gaan. Behalve de methodes van branden en stomen gebruiken zij daarvoor ook zout en azijn.
Roeland van der Drift van de Nederlandse zouthandel in Vlaardingen merkt het aan de omzet dat zout als onkruidverdelger snel populair is geworden. „De afgelopen vijf, zes jaar verdubbelde onze omzet jaarlijks.”
Zijn bedrijf verhandelt speciaal onkruidzout. Dat werkt volgens hem effectiever dan keuken- of strooizout. „Onkruidzout is gemaakt van hard steenzout en is grover dan strooizout. Het lost daarom niet zo snel op.”
Geen tovermiddel
Het zout is volgens Van der Drift geen tovermiddel, maar bij een juiste toepassing ervan houd je je tegelpad hiermee op een simpele manier onkruidvrij. „Je moet het alleen gebruiken op bestrating en vooral de kieren tussen de tegels bestrooien. Je creëert zo een ziltige omgeving waarin algen en plantjes niet gedijen. En strooi alleen als je weet dat het een tijdje droog blijft, anders spoelt het zout weg.”
Van der Drift beseft dat het zout invloed heeft op het milieu. „Voor de plantengroei is het in ieder geval niet goed. Maar de overheid laat het wel toe. Er zijn ook weinig alternatieven. Azijn werkt snel, maar is na een dag uitgewerkt. Zout werkt langer door. Met branden verdwijnt het onkruid voor een korte tijd. Zaadjes komen na het branden weer snel uit. En net als stomen vreet dat energie, dus is het ook niet goed voor het milieu.”
Volgens hem valt het ook mee met de hoeveelheid zout die met onkruidbestrijding in het milieu komt. „Gemiddeld strooit een gemeente algauw twintig keer in een winter. Onkruidzout hoef je maar vier keer te gebruiken. Dat is dus een vijfde van wat er op de wegen wordt gestrooid.”
Schadelijk
Toch zou, als het aan voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal ligt, de Nederlander het onkruid met schoffel en krabber te lijf moeten gaan. Branden, stomen en schrobben met heet water is volgens woordvoerster Lara Peters te verkiezen boven chemische bestrijding.
Wie toch voor de chemische variant kiest, kan het beste onkruidzout gebruiken. „Qua milieubelasting ontlopen zout en azijn elkaar niet veel. Maar als je zelf met azijn uit het keukenkastje aan de slag gaat, wat overigens niet mag, kun je een te hoge concentratie gebruiken. Het azijnzuurgehalte in keuken- en schoonmaakazijn varieert namelijk.”
Azijnzuur dat in het grond- en oppervlaktewater terechtkomt, brengt daar volgens Milieu Centraal schade toe aan vissen en waterbeestjes. Ook is azijnzuur schadelijk voor bijen, hommels, vlinders en lieveheersbeestjes. Onkruidzout staat bij het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) op de lijst van de laagrisicomiddelen, de zogenoemde RUB-lijst.
Volgens Milieu Centraal zijn chemische bestrijdingsmiddelen per definitie giftig. Ook middelen van Eco-style, die biologisch afbreekbaar zijn, hoeven volgens de organisatie niet per se milieuvriendelijker te zijn dan andere toegelaten chemische middelen zoals van Bayer. „En als je toch voor chemische bestrijding op verhardingen kiest, let er dan op dat het een toelatingsnummer heeft van het Ctgb en volg precies de gebruiksaanwijzing”, zegt Peters.
Bezuinigingen
In het Friese dorp Burum waren vorig jaar alle stoepen met zout bestrooid. Dat was een initiatief van Dorpsbelang, omdat de gemeente bezuinigde.
„Er staan in het dorp bakken met strooizout, dat we in de winter gebruiken voor plekken waar de gemeente niet aan gladheidsbestrijding doet”, zegt secretaris Wilma Bakker van de vereniging Dorpsbelangen Burum.
Uiteindelijk komen alle onkruidbestrijdingsmiddelen in het grondwater terecht. Het waterschap Wetterskip Fryslân geeft aan dat mensen daarom het beste biologische middelen kunnen gebruiken om het onkruid te bestrijden.